Λαϊκή Παράδοση

Σε κάθε γωνιά της κρητικής γης, πάνω σε απόκρημνες κορφές, σε δυσπρόσιτες ακτές, σε πυκνοφυτεμένα δάση, μέσα σε βράχια και σπηλιές ο επισκέπτης θα ανακαλύψει την απόδειξη του έντονου θρησκευτικού συναισθήματος των κατοίκων του νησιού. Εκατοντάδες ξωκλήσια, που αποτέλεσαν σημεία αναφοράς της πίστης των Κρητικών στις δύσκολες εποχές, υπάρχουν μέχρι και σήμερα.

Πολλά από αυτά γιορτάζουν ακόμα τουλάχιστον μια φορά το χρόνο. Εκεί οι πιστοί έχουν την ευκαιρία να συνευρεθούν στην φύση με καλό κρασί και μεζέδες και φυσικά στην περιοχή των Χανίων, να τραγουδήσουν στην τάβλα που στρώνεται, τα παραδοσιακά ριζίτικα. Εδώ σε αυτούς τους τόπους έχει κανείς την εντύπωση ότι οι φωνές βγαίνουν από τα βαθιά φαράγγια και αντιβοούν στις κορυφές της γυμνής Μαδάρας.

Η θεματολογία των τραγουδιών ποικίλει: άλλοτε αναφέρονται στον εορτάζοντα άγιο, άλλοτε στους οικοδεσπότες, στην λεβεντιά, στην παρέα κλπ. πάντοτε όμως ακολουθεί ή προηγείται του τραγουδιού η μαντινάδα με σχετικό θέμα. ¨Όμως και τα πανηγύρια στα χωριά είναι ίσως από τις λίγες ευκαιρίες για μεγάλο ξεφάντωμα, μουσική και χορό που κρατάει μέχρι το άλλο πρωί. Παλαιότερα υπήρχαν και πανηγύρια στα οποία έπαιζαν αρκετές ζυγιές (ομάδες, ζευγάρια) όργανα. Δυτικότερα στην Κίσσαμο και στο Σέλινο ήταν συνήθως βιολί και λαούτο, ενώ αλλού λύρα με την συνοδεία του λαούτου. Σήμερα συνήθως τα όργανα παίζουν σε διάφορα καταστήματα, στα χωριά που πανηγυρίζουν.